انواع طرح در روش نيمه تجربي:
در تحقيقات پژوهشگر نقشه و برنامهي منظمي را براي پيدا كردن پاسخ سوالهاي مطرح شده خود تنظيم ميكند.كه به آن طرح پژوهش[17] ميگويند)ام.ولف[18]،1979).
بعبارت ساده تر ميتوان گفت كه طرح پژوهش نقشه ی كار پژوهشگر است و به دنبال اين است كه تغييرات حاصل در اندازه متغير وابسته را تنها به متغير مستقل نسبت دهد ( سيف، 1378).
درروش نیمه تجربی طرح های مختلفی وجود دارد که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
1- طرح آزمون مقدماتي و نهايي با گروه شاهد و بدون استفاده از گزينش
خلاصهي اين نوع طرح بصورت نمادي در زير ميآيد:
آزمون نهايي متغير مستقل آزمون مقدماتي گروه
x تجربي
- شاهد
مثال 2- با توجه به مثال 1 اگر محقق بخواهد از هر گروه پيش آزموني بگيرد سپس در گروه تجربي متغير مستقل را اعمال كند، شامل اين طرح ميباشد. از سوي ديگر محقق نميتواند شكل ثابت كلاسها را بهم بريزد در نتيجه گزينش گروهها تصادفي نخواهد بود. در اين نوع طرح محقق با دو گروه كنترل و آزمايش مواجه است كه انتخاب گروهها تصادفي نبوده همچنين وجود گروه شاهد باعث كنترل عوامل ناخواسته مانند تاريخ، بلوغ، آزمون مقدماتي و...ميشود كه اين كنترل روايي دروني تحقيق را بالا ميبرد. با استفاده از مطالعه و بررسي نمرات آزمون پيش آزمون و پس آزمون نيز محقق ميتواند اثر افت آزمودنيها را نيز حذف نمايد( نادري، نراقي، 1373).
2-طرح سري زماني با يك گروه
در اين نوع طرح تنها يك گروه تجربي وجود دارد بدون اينكه گروه شاهدي داشته باشيم. روش كار بدين شيوه است كه قبل ازاجرای متغییر مستقل از گروه آزمايشي چندين بار آزمون بعمل ميآيد سپس متغير مستقل اعمال شده و پس از آن نيز چندين آزمون بعمل ميآيد.
شكل نمادي اين طرح بدين گونه است:
پس آزمون متغير مستقل آزمون مقدماتي گروه
تجربي
اين طرح ها بيشتر در زمينههایي مانند ارزشيابي كارايي رفتارهاي برنامه ريزي شده برنامه ریزی نشده مورد استفاده قرار می گيرد(هومن، 1382).
مثال 3- مطالعه تغييراتي كه در نظرات مديران نسبت به يك برنامه خاص بوجود ميآيد نمونهاي از يك نوع طرح است چون ما تنها يك گروه تجربي داريم كه شامل تعدادي مدير ميباشد كه به شيوهي تصادفي تقسيم بندي و انتخاب نشدهاند، گروه كنترل نداريم و قبل از اجراي متغير مستقل ( برنامهي خاص) چندين پيش آزمون گرفته و بعد از اعمال متغير مستقل با استفاده از پس آزمون تغيير نظرات مديران را ميتوانيم مشاهده كنيم. در اين طرح بدليل انجام آزمودنيهاي مكرر عوامل بلوغ و تاريخ كنترل ميشوند( همان منبع).
3- طرح سري زماني با دو گروه ( تجربي و كنترل)
در اين طرح برخلاف طرح دوم كه تنها يك گروه تجربي داشتيم ما با دو گروه تجربي و كنترل سر و كار داريم كه در واقع ضعف ناشي از طرح دوم كه عدم وجود كنترل بود را جبران ميكند. بدين معني كه محقق ميتواند به مقايسه و بررسي آماري تفاوت ميانگين نمرات آزمونهاي مقدماتي و نهايي در گروه تجربي و تفاوت ميان ميانگين نمرات آزمونهاي مقدماتي و نهايي در گروه شاهد بپردازد.
و از مقايسهي بين اين دو ميتواند ميزان اثر عامل تاريخي را تعيين نمايد و نتيجتاً آنرا از تحقيق حذف نمايد. طرح نمادي آن به شكل زير است:
پس آزمون متغير مستقل آزمون مقدماتي گروه
تجربي
_ شاهد
اين طرح تمامي ويژگيهاي دو طرح قبلي را داراست و اين امكان را به محقق ميدهد كه عواملي كه روايي دروني تحقيق را تهديد مينمايد را كنترل كند( نادري، نراقي، 1373).
4- طرح نمونههاي زماني متعادل
در اين نوع طرح نيز مانند طرح سري زماني تك گروهي يك گروه تجربي داريم بدون اينكه از گروه كنترل استفاده كنيم. با اين تفاوت كه در اين طرحها چند بار متغير مستقل را اعمال ميكنيم سپس بعد از هر بار اعمال متغير مستقل آزموني را بعمل ميآوريم .
این را قرار دادم تا پایه ای برای سوالات و همفکرهای بیشتر واقع شود.
|
امتیاز مطلب : 10
|
تعداد امتیازدهندگان : 2
|
مجموع امتیاز : 2